شیرهای آتش نشانی Fire Hydrant
وسیلهای مورد استفاده برای مقابله با آتش است که در شهرها، روستاها و مناطق دیگر از طریق اتصال به سیستم لولهکشی آب منطقه، آب مورد نیاز آتشنشانان را برای اطفای حریق فراهم میکند شیرهای هیدرانت آتش نشانی در دو مدل هیدرانت ایستاده تر و هیدرانت ایستاده خشک وجود دارد . هر کدام از این شیرها در منطقه جغرافیایی خاصی استفاده می شوند .
انواع شیرهای آتش نشانی
1-شیرهای آتش نشانی ایستاده خشک ( Dry Hydrant )
مدل هیدرانت ایستاده خشک ، محفظه فوقانی آن در حالت عادی خشک است و خارج از سطح زمین نصب می شود. در صورت نیاز آتش نشانان به این شیرها ، برای خاموش کردن آتش با باز کردن شیر محفظه موجود در آن از آب پر می شود . هم چنین این شیر مجهز به سیستم تخلیه می باشد که به صورت خودکار پس از بسته شدن شیر اصلی ، عمل تخلیه انجام می گیرد. شیرهای هیدرانت ایستاده خشک دو مزیت مهم دارند : یک اینکه به دلیل خشک بودن محفظه در حالت عادی و بسته بودن شیر می توان آن را در مناطق خشک و سردسیر که امکان یخ زدگی شیرها و لوله های آب وجود دارد به کار برد. مزیت دیگر این شیر مکانیزم ضربه گیر می باشد که در هنگام وقوع حادثه و تصادف، مانع خروج آب می گردد. شلنگ آتش نشانی به خروجی های این شیر متصل می شود
2)شیرهای آتش ایستاده نشانی تر (Wet Hydrant)
در مدل هیدرانت ایستاده تر ، محفظه داخلی شیر همیشه مملو از آب تحت فشار است و هر زمانی که مورد نیاز باشد با باز کردن شیر می توان از آب آن استفاده کرد. این شیر فاقد شیر اصلی می باشد و در عوض در هر کدام از خروجی ها شیر جداگانه ای نصب شده است. این شیر دو مزیت حالت محفظه خشک را ندارد و در مناطقی که امکان یخ زدگی دارد نباید استفاده شود. هم چنین سیستم ضربه گیر در هنگام وقوع حادثه برای ممانعت از خروج آب را ندارد. شیر های آتش نشانی ایستاده دارای اتصال فلنجی برای ارتباط به شبکه می باشد.
مانتیورها
مانیتور آتش نشانی وسیلهای است که از آن برای پرتاب حجم زیادی آب به صورت ناگهانی استفاده میشود. معمولاً از مانیتورهایی استفاده میشود که آب را ۱۸۰۰ لیتر در دقیقه پرتاب میکنند ولی مانیتورهایی هم موجودند که آب را بیش از ۷۵۰۰ لیتر در دقیقه میتوانند پرتاب کنند. این دستگاه میتواند روی ماشین آتشنشانی سوار شود یا بر روی سهپایه مخصوصی گذاشته شود. کارايي آن به اين صورت است که در مدت زماني کوتاه، به صورتي ناگهاني حجم زيادي آب را پرتاب مي کند و اين موضوع باعث مي شود براي آتش سوزي هاي با حجم و وسعت بالا کاربرد ويژه ای داشته باشد. بنابراين امکانات و کارايي ها، انواع متفاوتي از اين مانيتورهاي آتش نشاني وجود دارد. از انواع مانیتور های آتش نشانی میتوان به مانيتور ثابت و سیار و پرتابل اشاره کرد.
جعبه آتش نشانی(Hose Box)
فایرباکس در واقع نام لاتین جعبه آتش نشانی بوده و اجزاي تشكيل دهنده داخل هر فاير باكس میتواند شامل يك قرقره، يك نازل هیدرانت دو یا سه حالته با کوپلینگ استورز و یا BS ، يك شلنگ نواري با سایز ½ 1 یا ½ 2 اینچی کوپله و دو عدد شیر زاویه ای تر و خشک مي باشد. در ساختمـان ها وانبـارها لوله هاي مخصوص آتش نشاني قراردارد كه بصـورت عمـودي ويا افقي با حداقل ۴ اينچ از زمين تا بالاترين ارتفاع ساختمان (پشت بام )كشيده شده است ودرهرطبقه يك خروجي قرارداده اند. (تعداد خروجي ها وفاير باكس ها بستگي به وسعت و متراژ هر طبقه مي باشد. )
در حالت کلی انواع سیستم آبی فایرباکس(Stand Pipes) به دو قسمت تقسیم میشوند: اول سيستم فایرباکس خشک که اين نوع سيستم به لوله آب شهري وصل نيست وراه ورودي آن درجلوي درب ورودي ساختمان يا طبقه هم كف نصب مي گردد، دوم سيستم فایرباکس تر که اين نوع سيستم از انتهايي ترين قسمت ساختمان يعني زير زمين تابالاتر ين نقطه ساختمان ، پشت بام كشيده شده است اين نوع سيستم به لوله آب شهري وصل است وهميشه در هرحالتي دردرون لوله ها آب وجود دارد .
شیلنگ آتش نشانی(Hose)
شیلنگ آتش برای انتقال آب با فشار بالا برای خنثی کردن شعلههای آتش و آتش سوزی استفاده میشود . آنها دارای جنس متفاوتی میباشند که در ادامه به دقت مورد بررسی قرار میگیرند . این قبیل شیلنگها عموما به دو دستهی شیلنگ آتش نشانی مسکونی و شیلنگ آتش نشانی مورد استفاده در ماشین آتش نشانها تقسیم میشوند
-شیلنگ آتش نشانی از جنس برزنت
ساختار این جنس به دو قسمت خارجی و داخلی تقسیم میشود که در لایهی داخلی از جنس پرلون که دارای بافت مدور میباشد استفاده میشود و در لایهی خارجی آن نیز از جنس برزنت پلاستیکی استفاده میگردد . از مشخصات شیلنگ برزنتی میتوان به سازگاری بالا با انواع آب و هوا ، انعطاف پذیری بسیار بالا ، مقاوم در برابر سایش ، عمر کاربردی بسیار بالا ، مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی نام برد.
شیلنگ آتش نشانی از جنس لاستیک
کارکردن با شیلنگ از جنس لاستیک بسیار راحت و آسوده بوده ب طوری که استفاده از آن نیاز به آموزش قبلی خاصی ندارد . این قبیل شیلنگ در برابر فشار بالای آب بسیار مقاوم بوده اما مشکل اصلی آنها این موضوع است که دارای قطر دهانهی محدودی میباشند ( حداقل ۳٫۴ و یا ۱ اینچ ) . از دیگر محاسن این جنس شیلنگ سطح بیرونی مقاوم آن در برابر عوامل مادی نظیر اجسام نوک تیز و مقابله با دمای بالا میباشد .در هنگام استفاده از این جنس شیلنگ توجه داشته باشید که انعطاف پذیری این جنس شیلنگ به نسبت سایر شیلنگها انعطاف کمتری دارد و همواره باید بر تکیه گاه خود سوار باشد .
کپسول های آتش نشانی Extinguishers))
خاموش كننده دستی یا همان کپسول آتش نشانی به وسیلهای گفته میشود كه برای مبارزه با آتش سوزی طراحی و ساخته شده است كه در انواع متفاوت از 1 تا 50 كیلو (لیتر) ظرفیت مواد خاموش كننده دارد و توسط یك نفر به راحتی قابل حمل و استفاده است. در انواع بزرگتر این وسایل بر روی چرخ – ارابه یا خودرو قرار داده میشود و یا بطور ثابت در اماكن نصب میگردد. از خاموش كنندهها با توجه به مواد اطفایی داخل آنها میتوان در لحظات اولیه شروع آتش سوزی و همچنین برای حریقهای كوچك و موضعی استفاده كرد و آتش را اطفاء نمود. انواع خاموش کننده های دستی از نظر مواد اطفایی میتوانند طبق دسته بندی ذیل گروه بندی شوند: خاموش کننده های محتوی آب، آب و كف ، پودر، گاز کربنیک (CO2) ، مواد شیمیایی تر و مه آب.
آب
خاموش کنندههای آب ، آتش را با از بین بردن عنصر گرما از مثلث آتش، آن را خاموش میکنند. آب باعث خنک کاری درد ماده ای که در حال سوختن است میشود. خاموش کنندههای آبی تنها برای آتش کلاس A هستند و نمیبایست برای کلاسهای B یا C استفاده شوند. بخار آزاد شده در آتش کلاس B، میتواند مایع قابل احتراق را پراکنده کند و یا باعث ایجاد خطر شوک در آتش کلاس C نماید.
آب و کف
خاموش کنندههای آب و کف، آتش را با از بین بردن ارتباط عنصر اکسیژن از مثلث آتش، آن را خاموش میکنند. عناصر کفی همچنین اکسیژن را از دیگر عناصر جدا میکنند. خاموش کنندههای آب و کف تنها برای آتش کلاسB هستند و نمیبایست برای کلاسهایA و C استفاده شوند. کف تولید شده به سایز حباب های ریز، متوسط و درست و نوع ترکیب ماده غلیظ اولیه تولید کف، کاربری های متفاوت و محاسبات مربوط به خود را دارند.
دی اکسید کربن
خاموش کننده دی اکسید کربن، آتش را با از بین بردن عنصر اکسیژن از مثلث آتش(کاهش درصد اکسیژن محیط)، آن را خاموش میکند و هم چنین گرما را با خروجی بسیار سردش از بین میبرد. دی اکسید کربن را میتوان برای آتش های کلاس B و C به کار برد. دی اکسید کربن معمولا برای آتش کلاس A بی اثر است.
موارد شیمیایی تر
خاموش کننده شیمیایی تر یک عامل جدید است که آتش را با از بین بردن گرمای مثلث آتش، خاموش میکند و با ایجاد مرزی میان عناصراکسیژن و سوخت، از اشتعال دوبارهی آتش جلوگیری میکند. خاموش کننده شیمیایی تر برای کلاس K برای استفاده در آشپزخانهها ساخته شده است. برخی از آنها را نیز میتوان برای آتش کلاس A به کار برد.
پودر خشک
خاموش کننده پودر خشک مشابه پودر خشک شیمیایی (بی کربنات پتاسیم، بی کربنات سدیم، کلرور پتاسیم، بی کرینات اوره پتاسیم، منو فسفات آمونیم) است، با این تفاوت که پودر خشک آتش را با جدا کردن سوخت از عنصر اکسیژن و یا از بین بردن عنصر گرمای مثلث آتش خاموش میکنند. با این حال، خاموش کننده های پودر خشک برای آتش کلاس D و یا تنها برای فلرات قابل احتراق کاربرد دارد. این آتش خاموش کنها برای دیگر کلاسهای آتش کاربردی ندارند.
مه آب
خاموش کننده های مه آب محصولات جدیدی هستند که آتش را با از بین بردن عنصر گرما از عنصر گرما خاموش می کنند. این آتش خاموش کنها جایگزینی برای خاموش کننده های هالوژنه هستند که در آنها نگرانی آلودگی وجود دارد.
خاموش کننده های مه آب برای آتشهای کلاس A هستند، با این حال استفاده از آنها برای آتش های کلاس C نیز بدون مانع است. در اطفا کلاس c ، آب استفاده شده در این تکنولوژی بصورتی است که با از بین بردن رسوبات آب و بالابردن درجه خلوص آب، خطر رسانایی آب را مرتفع می گردانند.
نازل های آتش نشانی
نازل اطفای حریق یکی از قسمت های اصلی در سیستم های اطفاء حریق دستی می باشد که در مواردی مانند جعبه های آتش نشانی برای پاشیدن آب بوسیله شیلنگ های آتش نشانی و سیستم پاشش آب ماشین های آتش نشانی مورد استفاده قرار می گیرد. برای آتش نشان ها نازل اطفای حریق به آنها کمک میکند که آب را با فشار مناسب به فاصله مورد نظر خود بصورت جت، مه و یا ترکیبی بپاشند و به این صورت عملیات خاموش سازی آتش و نجات را با سرعت و تاثیر بیشتری انجام دهند. نازل های آتش نشانی دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود می باشند، اما به طور کلی می توان گفت که تمام این تجهیزات به شیلنگ ها و یا انتقال دهنده های فوم یا آب متصل می شوند و روند کنترل جریان خروجی و رساندن این مواد به منظور اطفاء حریق را برای شما راحت می کنند. سر نازل های آتش نشانی دارای نمونه های مختلف و برند های متنوعی هستند .
سرنازل نیزهای: این نونه نازل دارای فشار بسیار زیادی هستند.
آب جمع کن: آب جمع کن وظیفه هواگیری و جلوگیری کردن از مخلوط شدن آب و فوم یا آب آشامیدنی را دارد
اینداکتور: ایندیکاتور که سر راه نازل اطفای حریق قرار میگیرد همزمان می تواند با مخلوط کردن آب و مواد فوم، کف مخصوص اطفاء حریق را آماده کرده و بوسیله نازل به سمت آتش سوزی بپاشد.
نازل های برنجی: این نازل ها خود دارای انواع مختلفی هستند که در شرایط مختلف کاربرد دارند.